نذری از منظر بهداشت و تغذیه - مجله خبری تیرول

نذری از منظر بهداشت و تغذیه

نویسنده: مریم آریافر

نذر کردن به مناسبت های مذهبی متعدد با فرهنگ دینی ما رابطه ای مستحکم و طولانی مدت دارد. ماه مبارک رمضان از ایامی است که نذرهای زیادی در آن ادا می گردد. بیشتر این نذری ها به صورت طبخ غذا و پخش آن در میان مردم انجام می گردد. با توجه به اینکه این غذاها بین افراد زیادی توزیع می شوند، در صورت رعایت نکردن اصول بهداشتی می توانند سبب توسعه بیماری های واگیردار و یا مسمومیت های غذایی بین مصرف کنندگان شوند.

درصورتی که با اجرای موارد ساده می توان با تهیه غذای سالم چه از نظر بهداشتی و چه از نظر تغذیه ای به حفظ سلامت کسانی که این غذاها به وسیله آنها مصرف می گردد توجه نشان داد و از این طریق نذر خود را به معنی واقعی ادا کرد. توجه به این مورد به خصوص هنگامی که این ایام در فصول گرم سال قرار می گیرند مهم تر است. از سوی دیگر بیماری های غیرواگیر شایع مانند بیماری های قلبی- عروقی در جامعه می توانند تحت تأثیر مصرف این غذاها قرار بگیرند.

مناسب ترین ظروف برای توزیع غذاهای نذری، ظروف یکبار مصرف با پایه گیاهی و تجزیه پذیر و در درجه بعد ظروف سلولزی هستند و استفاده از مابقی ظروف یکبار مصرف برای توزیع غذاهای سرد بلامانع است. مطابق اعلام اداره استاندارد، وجود مونومرهای آزاد در ظروف یکبار مصرف PVC عامل خطرناکی برای سلامتی انسان می باشد. مونومرها واحدهای سازنده پلیمرها هستند، پلیمرها خنثی بوده و مشکل ساز نیستند، اما اشکال کار در این است که معمولاً در فرایند تهیه پلیمرها میزانی مونومر باقی می ماند. اگر درون این ظروف آب جوش یا غذای داغ مانند آش ریخته گردد، مونومرهای سمی و یا مواد پلاستیکی لایزر که به منظور جلوگیری از شکنندگی در اینگونه ظروف به کار می فرایند آزاد شده و وارد بدن می شوند که می توانند با تحریک و تأثیر بر آنزیم ها و سلول های بدن، منجر به بروز سرطان های مختلف و عوارض ناگوار در مصرف کننده شوند.

به همین دلیل وزارت بهداشت مردم را به رعایت اصول و نکات بهداشتی زیر در نذری دادن دعوت کرده است که به صورت خلاصه به آنها اشاره می گردد:

توزیع مواد غذایی پخته شده فقط به صورت گرم و تازه صورت پذیرد و در تهیه غذا از روغن با ترانس پایین و ترجیحاً مایع و هم نمک یددار تصفیه شده استفاده گردد.

در طبخ غذاها تا حد امکان از چربی و قسمت های چرب گوشت استفاده نگردد، برای مثال از دنبه در طبخ خورش ها استفاده نگردد. شیرین کردن زیاد شربت ها و نوشیدنی ها از جمله مواردی است که برای مبتلایان به بیماری های مزمنی چون بیماری های قلبی-عروقی ممکن است مشکلاتی را به وجود بیاورد؛ به خصوص اینکه اعتقاد مردم نسبت به متبرک بودن این غذاها باعث می گردد که در بسیاری از موارد افراد یاد شده، پرهیز غذایی خود را در این مورد بشکنند و رژیم معمول خود را در این روزها انجام ندهند. ظروف طبخ غذا در سلامت غذا بسیار مؤثر هستند و باید سعی گردد از ظروف مسی استفاده نگردد. انواع ظروف استیل گزینه سالمی برای طبخ غذا هستند.

دام و طیور مورد مصرف را از مراکزی تهیه کنید که تحت نظارت مراکز بهداشتی هستند.

روغن مورداحتیاج را تنها از انواع روغن مایع(روغن مایع معمولی و روغن مایع مخصوص سرخ کردن) خریداری نمایید.

سنگ نمک اغلب دارای ناخالصی های زیادی است که برای کبد و کلیه زیان آور می باشد، بنابراین نمک مورد احتیاج را تنها از انواع نمک های یددار تصفیه شده تهیه کنید.

در خصوص تهیه غذا، تا حد امکان از سرخ کردن غذاها اجتناب نمایید. در مواردی که احتیاج به سرخ کردن مواد غذایی وجود دارد، فقط از روغن مایع مخصوص سرخ کردن بهره ببرید. تا حد امکان از مصرف دنبه گوسفند برای سرخ کردن مواد اولیه خودداری نمایید.

به طور کلی غذاها را به صورت کم چرب تهیه کنید؛ مثلاً پوست و چربی مرغ یا چربی قابل رویت گوشت را پیش از طبخ جدا نمایید.

از مصرف زیاد روغن در تهیه غذاها خودداری کنید. استفاده از غذاهای آبپز و یا کبابی در این مورد بهتر است.

در پخت مرغ و انواع گوشت چه به صورت آبپز و چه به صورت کبابی دقت نمایید که کاملاً پخته شوند تا از انتقال بیماری های واگیر جلوگیری به عمل آید.

برای تهیه انواع خورش ها، سبزی های مصرفی از قبیل کدو، بادمجان، کرفس و سبزی قورمه را با روغن کم و به مدت کوتاه تفت دهید.

در طبخ کباب کوبیده از گوشت کم چرب بهره ببرید و توجه داشته باشید که تمام قسمت های آن به طور یکنواخت مغزپخت شوند.

از آنجا که نقش مهم و مؤثر سبزی ها در پیشگیری از ابتلا به بیماری های قلب و عروق، سرطان، بیماری های گوارشی و غیره به اثبات رسیده است، غذاهای مختلفی که حاوی سبزی هستند، طبخ نمایید، به اسم مثال تهیه غذاهایی مثل لوبیاپلو، باقلاپلو، شویدپلو، عدس پلو، استامبولی و... به منظور افزایش مصرف انواع سبزی و حبوبات توصیه می گردد.

در صورت استفاده از حبوبات و مواد اولیه ای که امکان وجود سنگ در آنها هست، یا از انواع پاک شده استفاده کرده و یا آنها را به دقت پاک کنید.

از تهیه انواع سالاد حاوی سس زیاد اجتناب نمایید.

با توجه به نقش نمک در افزایش فشار خون، از حداقل میزان نمک در طبخ غذاها بهره ببرید.

آبگوشت را به صورت پرچرب تهیه ننمایید.

از استفاده زیاد از شکر در تهیه شله زرد، انواع شربت ها و نذری های شیرین خودداری کنید.

به جای قند و شکر برای مصرف چای از کشمش و خرما استفاده نمایید. چنانچه نذر شما توزیع شیر است، از شیرین کردن آن خودداری کنید.

به میزان مورد احتیاجتان غذای نذری دریافت نمایید. از دریافت مقادیر بیشتر از احتیاج که در نهایت مجبور به دور ریختن آن می شوید، خودداری کنید.

به جامانده غذاها را در یخچال و سردخانه نگهداری نمایید و از گرم کردن چند باره آنها خودداری کنید.

آش ها از برترین غذاهایی هستند که به اسم نذری تهیه می شوند، البته به شرط اینکه یک وجب روغن روی آنها نباشد!

سعی کنید توزیع میوه را هم به اسم یکی از مواد غذایی که می گردد نذر کرد در نظر بگیرید.

چنانچه برای سرو غذا، چای و نوشیدنی از ظروف یکبار مصرف استفاده می نمایید، به بهداشتی بودن آنها توجه کنید.

منبع:نشریه ی دنیای تغذیه، شماره 99

/ع

منبع: راسخون