اطلاعاتی درباره ماجرای عید غدیر خم - مجله خبری تیرول

روز عید غدیر خم، یعنی روز 18 ذی الحجه روزی است که رسول اکرم (ص)، امام علی (ع) را به جانشینی خود به مردم معرفی کرد. در این مقاله سوالات مهمی که درباره عید غدیر ممکن است برای شما پیش آمده باشد را گردآوری کرده ایم؛

غدیر به چه معناست؟

غدیر در لغت به معنای آبگیر است؛ گودالی در بیابان که آب باران در آن گرد آید. در میان راه دو شهر عظیم مکه و مدینه، محلی است به نام جُحفه که در زمان رسول گرامی اسلام، کاروانیان حج از آن جا عبور می کردند، اما علت نام گذاری این غدیر به خم، آن است که آبگیر آنجا به شکل خُمِ رنگرزان بوده و برخی قبایل صحرایی، گاه جامه های رنگ کرده خود را در این آبگیر می شسته اند.

ماجرای غدیر چه روز و چه ساعتی رخ داد؟

در مورد تاریخ غدیر تقریبا اختلافی بین منابع نیست. بر اساس بسیاری از منابع اهل سنت و شیعه، وقوف پیامبر (ص) در عرفه، روز جمعه بوده است، بنابراین، روز غدیر آن سال که نه روز پس از عرفه و هجدهم ذی الحجه است، یکشنبه بوده است. اما این گردهمایی در چه ساعتی از روز روی داده است؟ طبرسی در این باره می نویسد: جبریل زمانی که پنج ساعت از روز گذشته بود بر پیامبر نازل شد. فتال نیشابوری نیز گزارشی را می آورد و می نویسد: پنج ساعت از روز گذشته بود که جبرئیل پیام ابلاغ رسالت را برای پیامبر آورد.

درباره عید غدیر چه سوالاتی مطرح است؟

چند نفر در غدیر جمع شدند؟

محور و هسته اصلى حاضران در غدیر، اهالى مدینه و بقیه از قبایل اطراف مدینه و احتمالا قبایل شمالى نجد بوده اند. بر اساس مباحثى که درباره جمعیت مدینه در پاسخ تفصیلی آمده، معلوم می شود که مدینه ظرفیت فرستادن حدود پنج هزار نفر را به مکه داشته است؛ از این رو با تمسک به روایتی در تفسیر عیاشی از امام صادق (ع) که تعداد حاضرین در غدیر ده هزار نفر دانسته شده؛ و هم چنین گزارش جامع الاخبار، به این نتیجه می رسیم که حدود پنج هزار نفر از اهالى مدینه و تعدادى نیز از قبایل اطراف در غدیر حاضر بوده اند. هرچند چنانچه بخواهیم روایت ده هزار نفر عیاشى را بپذیریم، باید توجیهى برای پنج هزار دیگر داشته باشیم.

امام علی(ع) در روز غدیر چند ساله بود؟

روز غدیر در سال دهم هجرت اتفاق افتاده است، اما با توجه به این که در سال تولد امام علی(ع) اختلاف نظر وجود دارد، مشخص سن آن حضرت در آن روز، بستگی به آن دارد که کدام نقل در ولادت ایشان تقویت شود. نظریه مشهور مورخان در مورد ولادت امام علی (ع) این است که آن حضرت در سال سی ام عام الفیل یعنی ده سال قبل از بعثت پیامبر اسلام (ص) به جهان آمدند. بنابراین، امام علی (ع) در روز غدیر 33 سال داشتند. نظریه دیگر این است که امام علی (ع) 12 سال قبل از بعثت به جهان آمدند؛ در این صورت سن امام(ع) در روز غدیر 35 سال بود.

آیا خود امام علی(ع) برای اثبات ولایت و امامت خویش به واقعه غدیر استدلال می کردند؟

خود امام علی (ع) برای اثبات امامت و ولایت خویش به این واقعه استناد فرموده اند. در ادامه برخی از روایات اهل سنت در این مورد آورده شده است:

• احمد بن حنبل (م 241ق) در مسند: حضرت على (ع) مردم را در رحبه گرد آورد و فرمود: سوگند می دهم هر مرد مسلمانى که غدیر خم را به خاطر دارد و سخنى را که در آن روز از رسول خدا (ص) شنیده است، از جا برخیزد. سى تن از مردم براى اقامه شهادت بپا خاستند - ابو نعیم گفته است که افراد بسیارى شهادت دادند - و اعلام کردند آن هنگام که رسول خدا دست على (ع) را به دست مبارک خود گرفت خطاب به مردم فرمود: آیا می دانید که من شایسته تر به مؤمنان از خود آن ها می باشم؟ همگى فرمایش رسول خدا (ص) را تصدیق کردند. رسول خدا فرمود: هر کس من مولای او هستم، این [علی] مولای او است، پروردگارا! دوست على را دوست بدار و دشمن على را دشمن بدار. ابو طفیل گفت: از میان جمع در حالى بیرون رفتم که در خودم احساس ناراحتى می کردم و در بازگشت از اجتماع مردم، به دیدار زید بن ارقم رفتم و به او گفتم: از على چنین و چنان شنیدم و ناراحت شدم! زید گفت: آنچه را که شنیدى انکار مکن! به دلیل آن که، آنچه را که استماع کرده اى من خود از رسول خدا(ص) شنیده ام.
• بوبکر بزار (م 292ق) در البحر الزخار: ابو اسحاق از عمرو بن ذى مر، سعید بن وهب و زید بن یثیع نقل کرده است که؛ هر سه به اتفاق هم گفتند که شنیدیم:

• در سیره حلبیه نقل شده که علی ( ع) به همین حدیث احتجاج فرمود که: هر کس [این جمله رسول خدا را: من کنت مولاه...] شنیده، بلند شود و شهادت دهد که پیامبر (ص) در روز غدیر این حقایق را گفته است. به نقلی، 17 و به نقلی 30 نفر از اصحاب بلند شدند و گواهی دادند.

چه کسانی واقعه غدیر را تایید کرده اند؟

واقعه غدیر خم، یکی از مسلم ترین مسائل تاریخ اسلام است که صدها مورخ و مفسر شیعه و سنی آن را نقل کرده اند و افرادی چون ابوریحان بیرونی، خواجه نصیرالدین طوسی و فارابی نیز بر همین اساس، به تحلیل فلسفه امامت پرداخته اند. ابن سینا نیز به موضوع نص (حدیث صریح غدیر)، در کتاب شفا پرداخته و آن را بهترین راه برای مشخص جانشین دانسته است.

چه کسی روز غدیر را عید اعلام کرد؟

حدود سی سال پس از اجتماع عظیم و بی نظیر مسلمانان در غدیر خم، اولین اجتماع گسترده مردم در سالگرد آن روز تاریخی و سرنوشت ساز در ایام حکومت امیرالمؤمنین (ع) و حضور آن حضرت در کوفه رخ داد. روز جمعه ای مصادف با سالگرد غدیر خم شد و علی (ع) فرصت را مناسب دید تا در اجتماع مردم در نماز جمعه، خطبه ای در معرفی غدیر و تبیین ابعاد گوناگون آن ایراد نماید و مسلمانانی را که عصر پیامبر خدا (ص) را درک نکرده بودند و غالباً از جریان غدیر بی اطلاع بودند، و اگر هم سخنی شنیده بودند باز به عمق حادثه غدیر پی نبرده بودند، با غدیر خم آشنا کند. نخستین مجلسی که در سی امین سالگرد غدیرخم تشکیل شد، همراه با سخنرانی شخص اول جریان غدیر بود، امیرالمؤمنین (ع) در آن مجلس از غدیر خم به عنوان عید عظیم مسلمانان یاد و بدین ترتیب سنت حسنه عید دریافت روز غدیر را پی ریزی کرد و در حقیقت آغاز جشن های غدیر که در طول تاریخ شیعه از اعیاد مهم به شمار آمد با همان خطبه غدیریه امیرالمؤمنین (ع) بود.

واکنش شیطان درباره عید غدیر چه بود؟

روایات مختلفی درباره عید غدیر نقل شده که هر کدام از آن ها به نوعی اهمیت این روز عظیم را نشان می دهد. حضرت امام رضا (ع) به نقل از جدش امام صادق (ع) درباره این روز می فرماید: روز غدیر خم، در آسمان مشهورتر از زمین است یا امام صادق (ع) از پدر عظیموارش حضرت باقرالعلوم (ع) فرمودند: شیطان چهار بار ناله نومیدی سر داد؛ روزی که مورد لعن خدا قرار گرفت، روزی که از آسمان به زمین هبوط کرد، روزی که پیامبر اسلام به پیامبری مبعوث شد و روز عید غدیر خم.