ماجراجویی اسکیموها در سرزمین یخی، روح تاریکی خطرآفرین می شود - مجله خبری تیرول

داستان فیلم در شمال کانادا در سال 1910 می گذرد و داستان سه اینویی جوان را روایت می کند که در سرزمین افسانه ای ساریلا در جستجوی غذا برای قبیله خود هستند. یکی از آنها، به نام مارکوسی در طول ماجراجویی هایشان متوجه می شود که یک شمن اینویی واقعی است در حالی که شمن قبیله شان تلاش می کند تا او را بکشد.

این فیلم در آمریکا با عنوان سرزمین یخ زده اکران شد و در حالی که زمان اکران آن تنها چهار هفته با شروع اکران یخ زده انیمیشن مشهور دیسنی فاصله داشت از لوگویی استفاده کرد که شباهت زیادی به لوگوی دیسنی داشت و موجب شد تا کمپانی دیسنی دادخواستی علیه فیلم را به دادگاه ارایه کند. در نتیجه شکایت سونی دو کمپانی در نهایت با هم به توافق رسیدند تا فیلم به نام اصلی خودش اکران شود و 100 هزار دلار به عنوان غرامت به دیسنی پرداخت شود.

این محصول که با بودجه 8.5 میلیون دلاری ساخته شد به عنوان اولین محصول بلند سه بعدی کانادا شناخته شده است. این فیلم این موفقیت را به دست آورد تا یکی از 19 انیمیشنی باشد که آکادمی اسکار در سال 2014 به عنوان فهرست اولیه برای رقابت بهترین انیمیشن سال معرفی کرد.

با این حال جایزه ای از سوی جشنواره های مختلف به دست نیاورد. ترانه فیلم با نام دور از خانه نامزدی جایزه اسکرین کانادا را برای دستاورد موسیقی به دست آورد و نویسنده ترانه یعنی الیساپی ایزاک و آهنگساز آن اولیویه آوریو نامزد دریافت جایزه شدند.

انیمیشن افسانه ساریلا اول نوامبر 2013 راهی سینماها شد. این محصول به زبان فارسی نیز دوبله شده و در بازار موجود است و یکی از فیلم های شبکه پویا برای نوروز سال پیش بود.

قصه از کجا شروع شد؟

مارکوسی یتیم جوانی است که با خواهر کوچکش میپولوک در یک قبیله اینویی زندگی می کند. مارکوسی می تواند با حیوانات حرف بزند و قدرت هایی دارد که تنها متعلق به شمن هاست. شمن ها رهبران معنوی قبیله های بدوی هستند که ادعا دارند با ارتباط با دنیا ارواح می توانند مسائل و بیماری های مردم را حل کنند. با این حال او دوست ندارد شمن باشد و به همین دلیل قدرت های خود را مخفی نگه می دارد چون می ترسد اگر شمن باشد شبیه شمن قبیله شان کرولیک شود.

کرولیک خودخواه بار آمده و پس از مرگ پسرانش که همراه پدر مارکوسی در یک تصادف در حال شکار کشته شدند، زندگی منزوی ای دارد. او همسرش سایا را که به تازگی از او جدا شده مسبب مرگ پسرانش می داند چون خودش موافق نبود که پسرانش از سن پایین راهی شکار شوند. از نظر او پدر مارکوسی نیز به طور ویژه مسئول این واقعه محسوب می شود و کرولیک به همین دلیل از مارکوسی نیز متنفر است.

در شروع فیلم، کرولیک مخفیانه تبدیل به الهه سدنا می شود و تلاش می کند تا با روح تاریکی تماس بگیرد. در مجازات این کار، سدنا همه حیوانات را از سرزمین های مربوط به قبیله فرامی خواند و با این کار موجب می شود تا کمبود خطرناک مواد غذایی دامن قبیله را بگیرد و معاملات رایج قبیله متوقف شود. اعضای قبیله با از جان گذشتگی تصمیم می گیرند تا به جستجوی ساریلا بفرایند سرزمینی افسانه ای که گفته می شود در آنجا حیوانات زیادی وجود دارند.

تحت تاثیر کرولیک که هدفش این است که مارکوسی در این سفر کشته شود، سه جوان اینویی برای این سفر انتخاب می شوند: مارکوسی با دو دوستش پوتولیک که پسر رییس قبیله است و آپیک. این سه از کودکی با هم هم پیمان بودند. سایا که اکنون به عنوان شفابخش شناخته می شود، پیشنهاد می دهد تا در غیاب مارکوسی از خواهر کوچک او و سگش کاجوک مراقبت کند.

سه دوست قبیله را با سگ های سورتمه و کیمی موش صحرایی آپیک ترک می کنند. در تلاشی که آنها به خرج می دهند، با خطرهای متعددی روبه رو می شوند که در واقع از طریق جادوی کرولیک برای آنها رخ می دهد.

این خطرها شامل روبه رو شدن پوتولیک با طلسم دوقلو به اسم مدال است که او را وا می دارد تا به مارکوسی حمله کند. سه مسافر جوان با این حال بر همه خطرها غلبه می کنند و بارها و بارها به کمک قدرت های مارکوسی نجات می یابند. در این میان، کرولیک همسر سابقش سایا را برای دزدیدن غذا از قبیله دستگیر و او را زندانی می کند.

در نهایت سه دوست به ساریلا می رسند، زمینی گرم و پر از زندگی، جایی که می توانند به سرعت شکار کنند و خیلی بیشتر از آنچه نیاز داشتند برای قبیله غذا به دست بیاورند. علاوه بر این، آپیک متوجه می شود که در همه این مدت مارکوسی را دوست داشته و تازه متوجه می شود که او پیش از این علایمی ناشی از محبتش به وی ابراز کرده بود. سدنا به مارکوسی می گوید از همه آزمون ها گذشته و نیازد دارد تا یک چیز کوچک دیگر را انجام دهد تا به قبیله بازشود و بتواند حیوانات را آزاد کند. اما راه این کار را به او نمی گوید، تنها می گوید یک شمن واقعی باید خودش بفهمد چه کار کند.

اندکی بعد دوباره پوتولیک تحت نفوذ کرولیک می خواهد مارکوسی را بکشد اما موش صحرایی از ماجرا باخبر می شود و پوتولیک را نجات می دهد. پس از بازگشت به قبیله، آپیک می گوید که می خواهد با مارکوسی ازدواج کند و والدینش با این کار مخالفت می کنند. پوتولیک پیش از این موافقت خود را اعلام کرده بود چون اکنون تنها هدفش سفرهای بیشتر است تا راه و رسم زندگی را یاد بگیرد و بتواند رهبر بعدی خوبی برای قبیله اش باشد.

کرولیک که خشمگین از زنده بودن مارکوسی است او را به چالش می کشد. مارکوسی جنگ جادویی را می پذیرد و می فهمد این آخرین آرزویی بود که سدنا حرفش را زده بود. در نهایت کرولیک می میرد و در حال مرگ می گوید سایا را زندانی کرده و درخواست عفو می کند. مارکوسی به نیابت از قبیله از سدنا طلب بخشش می کند و او اجازه می دهد تا حیوانات دوباره به سرزمین آنها بازگردند. کلاغ کرولیک هم پیشنهاد می دهد تا از این پس به مارکوسی خدمت دهد و وقتی او نمی پذیرد، او پرواز می کند و می رود. در آخرین نما یکی از طلسم های دوقلو در همان راهی روشن است که پوتولیک در آن گام گذاشته تا دنیا را بشناسد.

صداپیشگان

در این انیمیشن داستین میلیگان در نقش مارکوسی، راشل لیفر در نقش آپیک، تیم رزن در نقش پوتولیک، کریستوفر پلالمر در نقش کرولیک، ژنویو بژو در نقش سایا صحبت می کنند.

پیام انیمیشن

همانطور که از قصه فیلم می توان دریافت این انیمیشن با تمرکز بر دو نیروی خیر و شر که با فداکاری و نفرت تجلی پیدا می کند، مخاطب را با خود همراه می کند. در نهایت این نیروی سازنده و سالم است که پیروز می شود و در نتیجه این پیروزی خیر و صلاح همه مردم قبیله تامین می شود.

منتقدان چه گفتند

این فیلم در وبسایت نقد راتن تومیتوز دو نقد مثبت و یک نقد منفی دریافت کرد که برای احتساب یک امتیاز متوسط کافی نبود. به همین صورت وبسایت متاکریتیک نیز تنها یک نقد از این فیلم ثبت کرده که نقدی مثبت بوده و در نهایت به آن امتیاز 70 را اختصاص داده است. در نقد نشنال پست این فیلم را با وجود پلاتی که به نازکی یخ بهاری است نازک و کم محتوا خوانده، اما در مجموع آن را به حد کافی لذتبخش معرفی کرده است.

نقد روبرتو ایتو از نیویورک تایمز

افسانه ساریلا اولین فیلم انیمیشن سه بعدی کشور کانادا است. این فیلم از صداپیشگان توانایی استفاده می کند که از جمله آن ها می توان به کریستوفر پلامر متولد کانادا و ژنویو بوژو اشاره کرد. داستان آن نیز از فرهنگ و افسانه های اینویی الهام گرفته است.

در آن می توان کولاک های شدید و بهمن دید و سورتمه سواری از میان تونل های یخی پیچ واپیچ و نبردهای مرموز بین شمن های رقیب را مشاهده کرد. این فیلم بعد از پیش نمایش خود در فستیوال بین المللی فیلم بچه ها TIFF در تورنتو در سینماهای کانادا به نمایش درآمد و بعدها تهیه کنندگان مختلف قراردادهایی را برای توزیع آن در 22 کشور از جمله آلمان، روسیه و چین امضا کردند.

اما اتفاق عجیبی برای فیلم در راه ایالات متحده افتاد. قبل از انتشار دی وی دی فیلم در ماه نوامبر، یک کمپانی توزیع واقع در تورنتو به نام فیز 4 فیلمز عنوان رسمی آن را از افسانه ساریلا به سرزمین یخ زده تغییر داده و لوگویی برای آن درست کرد که به شدت شبیه به لوگوی فیلم پرفروش کمپانی دیزنی یعنی یخ زده بود. وکلای دیزنی هم به سرعت یک دعوی فدرال شکل دادند و تمامی شباهت های لوگوها که از نظر آن ها تقریبا یکسان بودند را با جزییات شرح دادند. به گفته این دعوی قانونی، نام و لوگوی جدید خلق شده برای سود بردن از اکران سینمایی فیلم یخ زده در ماه نوامبر طراحی شده بودند.

مدتی طول کشید تا خبر دعوی به سمت شمال و استودیوی مودوس اف اکس، که مسئول طراحی جلوه های بصری فیلم بود، برسد. اریک کلمان رییس تولید این استودیو گفت: حس اصلی اینجا ناراحتی بود، چون ما تمام تلاش مان را برای این فیلم کرده بودیم و به این پروژه افتخار می کنیم. خیلی ناراحت کننده بود که بشنویم بعضی ها فقط به خاطر دعوی قانونی از آن خبردار خواهند شد.

اما فیلم افسانه ساریلا به غیر از تمام آن یخ و برف، هیچ نکته مشابه دیگری با یخ زده ندارد. این فیلم از همان ابتدا یک تلاش عاشقانه بود. وقتی نانسی فلورنس ساوار تهیه کننده و کارگردان فیلم آن را در سال 2010 به مودوس اف اکس آورد، نزدیک به یک دهه بود که داشت روی آن کار می کرد.

نقد فرانک شک از هالیوود ریپورتر

فیلم افسانه ساریلا که اولین فیلم انیمیشن سه بعدی کشور کاناداست بیشتر به خاطر استفاده از فرهنگ اینویی قابل توجه است و از این فرهنگ برای تعریف کردن داستان سه فرد جوان که به سرزمینی مرموز سفر می کنند تا مردم خود را از گرسنگی نجات دهند بهره می برد. اما این فیلم از نظر روایتی خیلی واضح نیست و از دید بصری هم نکته متمایزکننده خیلی خاصی ندارد، حتی با استفاده از افراد مشهوری مانند کریستوفر پلامر و ژنویو بوژو در میان صداپیشگان خود نیز نخواهد توانست بین تماشاچیان آمریکایی چیزی بیش از یک کنجکاوی معمولی به وجود بیاورد.

داستان فیلم که در اوایل قرن بیستم اتفاق می افتد درباره یک قبیله اینویی است که بیش از همیشه با خطری روبه روست که از سوی یک الهه بی رحم و شیطان صفت بر آن ها وارد شده است. کرولیک با صدای پلامر که شمن آن هاست نمی تواند مشکل را حل نماید، اما یکی از زنان پیر و باهوش جمع با صدای بوژو به قبیله اطلاع می دهد که غذاهای بسکمک در سرزمین دور ساریلا پیدا خواهد شد، جایی که تنها کسانی که قلبی پاک دارند می توانند وارد آن شوند.

سه فرد جوان به دنبال این نعمت ها می فرایند: پوتولیک (تیم رازن) که پسر رییس قبیله است، نامزد زیبایش آپیک (راشل لافور) که حیوان خانگی دوست داشتنی اش را هم با خود می آورد و در نهایت مارکوسی (داستین مولیگان) که خود قدرت های نهفته شمنی در اختیار دارد. کرولیک که می خواهد جایگاه خود در قبیله اش را تضمین کند سعی می کند ماموریت را با کمک کواتاک همراه خود خراب کند.

این فیلم که پر از ماجراجویی های فراوان شامل یخ های نازک و خرس های خشمگین است، به صورت بیش فعالانه از یک سکانس اکشن دیوانه وار به سکانس بعدی می پرد و مطمئن می شود که توجه دقیق بینندگان جوان آن خیلی سفت و سخت مورد امتحان قرار نگیرد. اما شخصیت سازی های تک نوتی و شاخصه های انیمیشنی قابل پیش بینی به سرعت خسته کننده می شوند و فیلم حتی با وجود احساس ماجراجویانه اش نمی تواند بیننده را کاملا مجذوب خود کند. این تنها صداگذاری های خارق العاده بوژو و پلامر هستند که فیلم را کمی متمایز می کنند آن هم در حالیکه پلامر با همان صدای پرانرژی و باوقاری که در نقش های شکسپیری اش استفاده می کند در فیلم ظاهر می شود.

گزارشگر از مازیار معتمدی