27 سنت مردم ژاپن را بشناسید - مجله خبری تیرول

مردم در ژاپن از صدها سنت مرتبط با آیین ها، مراسم های مذهبی، تعطیلات، جشن ها، کار و در یک کلام، زندگی پیروی می نمایند. ارزش بسیاری از آنها به علت نشاطی است که به زندگی می دهند و ارزش برخی دیگر در ارتباطی است که با تشریفات اخلاقی، آداب، مذهب یا باورهای قدیمی دارند.

در ادامه به معرفی و آنالیز محبوب ترین سنت های مردم ژاپن می پردازیم.

1. فوکاسا؛ شاخه خوش یمن بامبو

برخی از زیارتگاه های ژاپن، در ماه ژانویه، بازارهایی برای فروش شاخه های تزیین شده و شانس آور بامبو به کاسبان، برپا می نمایند. بزرگ ترین این بازار ها، فستیوال توکا ابیسو نام دارد که در اوساکا، بیش از نیم میلیون بازتماشاماینده را به خود جذب می نماید. برای این جشن، گروه های بزرگی از میکوها (زنان خدمتکار در معابد شینتویی) برای تزیین شاخه های بامبو که آن را فاکوسا می نامند، به کار گرفته می شوند.

2. پرتاب زابوتان

نیمکت قسمت تماشاگران ورزشگاه های سومو معمولا از حصیر و بالشتکی نازک که زابوتان نامیده می شود، تشکیل شده است. یکی دیگر از سنت های مرسوم ژاپنی، پرتاب زابوتان به سمت رینگ کشتی است تا خشم و عصبانیت خود را نسبت به نتیجه مسابقه نشان دهند.

3. یامایاکی؛ سوختن کوه در آتش

در زبان ژاپنی برای سوختن کوه در آتش، واژه ای مستقل تعریف شده است: یامایاکی. یامایاکی فستیوالی است که شامل سوزاندن گیاهان روییده بر کوه می شود، پیش از آنکه بهار فرابرسد. این صحنه به تنهایی خیره نماینده است و اغلب با آتش بازی نیز همراه می شود. داستان های زیادی در خصوص ریشه های این سنت و شرح آن وجود دارد که از آن جمله می توان به مشاجره بر سر زمین های باستانی و مسائل مربوط به گراز های وحشی اشاره نمود.

4. مامه ماکی؛ پرتاب لوبیا

ستسوبون یکی از اعیاد ژاپنی ها به شمار می رود و بر اساس تقویم قمری ژاپن، در شب پیش از شروع بهار جشن گرفته می شود. با توجه با گفته های قدیمی، مردم باور دارند که روح هستی در این شب به دنیا ما نزدیک می شود و احتمالا شیاطین نیز آشکار. در ستسوبون، والدین در سراسر ژاپن نقاب های شیطان (اونی ماسک) بر چهره می گذارند تا با آن بچه ها خود را بترسانند. بچه ها نیز در مقابل، دانه های تف داده سویا را به سوی آنها پرتاب می نمایند تا شیطان را از خود دور نمایند.

5. ساخت موچی

موچی کیک های برنجی است که به طور سنتی با کوبیدن انواع مختلفی از برنج موچی کومه (برنج های چسبناک) با یک چکش چوبی تهیه می شود. نتیجه خمیر چسبناکی است که می توان آن را به شکل هایی متفاوت از جمله قطعات مربعی، فرم داد. موچی به عنوان مواد اولیه در تعداد زیادی از غذاهای ساده استفاده می شود و مانند نان، به شدت رایج و محبوب است. شما کمتر کسی را می توانید بیابید که بعد از خوردن موچی، آن را دوست نداشته باشد. هرچند با خرید از محصولات کارخانه موچی سازی یا با استفاده از وسایل مخصوص برقی در خانه می توان موچی تهیه کرد؛ اما هنوز در برخی مراسم ها مانند مراسم سال نو، بسیاری از خانواده ها به تهیه موچی با روش سنتی می پردازند.

6. سوشی اهوماکی

اهوماکی یکی دیگر از سنت های ژاپنی است که در مراسم سستوبون برگزار می شود. این سنت شامل خوردن یک رول کامل سوشی قطعه نشده است در حالی که فرد مورد نظر در جهت شانس فنگ شویی قرار داشته باشد؛ جهتی که هر سال تغییر می نماید و در جداول مخصوص اعلام می شود. این سنت ژاپنی پیشتر تنها در اوساکا رایج بود؛ اما در سال های اخیر با کوشش و بازاریابی خوار و بارفروشی های ژاپنی به سنتی متدوال در میان مردم ژاپن تبدیل شد. خوردن اهوماکی باید در سکوت کامل صورت بگیرد و بر اساس باورها خوش یمن است.

7. کا اف سی در شب کریسمس

ژاپنی ها با سنت غربی خوردن بوقلمون در شب کریسمس آشنا هستند؛ اما از آنجا که پیدا کردن بوقلمون در این کشور کار مسئله ای است و فرهای خانگی مردم ژاپن برای پخت بوقلمون کوچک هستند، ژاپنی ها به عنوان جایگزین مرغ سوخاری تهیه می نمایند. بعلاوه یکی از سنت های بسیار رایج ژاپنی در شب کریسمس، خوردن غذا در کا اف سی است. در چنین شبی، مقابل تمام شعبه های کا اف سی، صف های طولانی تشکیل می شود و کااف سی نیز با دکور اسیون های کریسمس و تبلیغات بسیار، این سنت را بیشتر ترویج می نماید.

8. ریختن نمک پیش از سومو

کشتی گیران سومو پیش از ورود به رینگ، با ریختن نمک در هوا آن را پاک می نمایند. برخی از کشتی گیران با حرکاتی نمایشی نمک را به سمت سقف می ریزند و با این کار ذوق و خلاقیت خود را به تماشاگران نشان می دهند. این سنت مردم ژاپن به مراسم مذهبی برمی شود که هارای نام دارد و طی آن با ریختن نمک، معابد شینتو را پاک و مطهر می نمایند. هارای که با نام مطهرسازی نیز شناخته می شود، در واقع نوعی جن گیری برای بیرون کردن ارواح خبیث است.

9. حوله های روی سر در اونسن

اونسن یا همان چشمه آبگرم یکی از مکان های مورد علاقه ژاپنی ها است. بر اساس باورهای محلی آب های اونسن باید پاک و تمیز بمانند و استفاده نمایندگان باید قبل از ورود به آن، کاملا خود را شسته باشند. برای حمام پیش از اونسن، افراد حوله خود را همراه می برند، حوله هایی که بعد از ورود به اونسن نباید به وارد آب شوند. داستان نیز از همینجا شروع می شود، چرا که جایی برای قرار دادن حوله وجود ندارد و افراد معمولا حوله های خود را طبق راه حلی سنتی روی سرشان می گذارند.

10. خم شدن

خم شدن یکی از سنت های مهم ژاپنی به شمار می رود که در بسیاری از موقعیت های متنوع از ورزش گرفته تا مراسم عروسی استفاده می شود. این سنت انواع متفاوتی دارد و می تواند به شکل تعظیمی کوچک هنگام احوال پرسی باشد یا کرنش و بوسیدن زمین هنگام تقاضای بخشش.

11. قفل های عشق

گوشه و کنارهای رمانتیک ژاپن همواره پر از زوج های جوان است؛ مانند سکوهای بازدید که نمای فوق العاده شان از شهر، احساسات هر ببینده ای را برمی انگیزد. یکی از سنت های قدیمی مردم ژاپن که در میان زوج ها رواج دارد، نوشتن پیامی روی قفل عشق و آویختن آن در نقطه ای رمانتیک است. به طور معمول زوج ها بعد از بستن قفل، کلید را به جایی مانند دریا پرت می نمایند که امکان پیدا کردن آن وجود نداشته باشد. در ژاپن تعداد زیادی از مکان های قفل عشق را می توان پیدا کرد؛ از جمله ناقوس عشق در جزیره انوشیما. در بسیاری از مکان های قفل عشق، پیروی از این سنت تشویق می شود؛ چرا که در ژاپن مرسوم نیست زوج ها بدون اجازه به جایی قفل عشق بیاویزند.

12. فانوس های شناور

سنت ژاپنی رها کردن فانوس های شناور در رودخانه که تورو ناگاشی نام دارد، جشنی است که برای سفر ارواح به زندگی پس از مرگ برپا می شود. پیش از این تنها این جشن را در تعطیلات ژاپنی اوبون برگزار می کردند، چرا که باور داشتند در این موقع از سال، روح مردگانی که دوست شان دارند به زمین بازمی گردند. امروزه جشن های تورو ناگاشی در بزرگداشت وقایع تراژیک مانند بمباران اتمی هیروشیما نیز برگزار می شود.

13. سیزا؛ نشستن مودبانه

سیزا روشی سنتی برای نشستن روی زمین های حصیرپوش ژاپنی به شمار می رود و در موقعیت های رسمی مانند مراسم های مذهبی معابد شینتو استفاده می شود. بعلاوه این روش به طور گسترده ای در هنرهای رزمی کاربرد دارد و مربیان در انجام صحیح آن به شدت سخت گیری می نمایند. نشستن به سبک سیزا برای مردم عادی به مدت طولانی سخت و چالش برانگیز است و برای افراد مسن تر و آنهایی که تجربه ای در این زمینه ندارند، می تواند بسیار مشکل باشد. به همین علت نیز اگر این دو دسته افراد در موقعیت های رسمی با وضعی راحت تر بشینند؛ از کار آنها چشم پوشی می شود.

14. دوندو یاکی

دوندو یاکی سنتی ژاپنی است که در آن وسایل خوش یمن را مانند اومیکوجی، در ماه ژانویه و در معابد شینتو می سوزانند. وسایل خوش یمن و شانس آور که معمولا با صورت های فلکی ماه های مختلف تزیین شده اند، در طول سال به وسیله معابد به فروش می رسند و بر اساس باور های ژاپنی همراه داشتن آنها بعد از انتها سال و شروع سال تازه، بدشانسی می آورد. بنابراین به جای دور ریختن آنها که کاری ناپسند تلقی می شود، این وسایل را در آتش می سوزانند.

15. هاتوشی؛ طلوع خورشید در سال تازه

هاتوشی در لغت به معنای اولین خورشید است و یکی از سنت های ژاپنی در عید سال نو محسوب می شود. بر اساس این سنت، برای تماشا اولین طلوع خورشید در سال تازه خانواده ها هنگام سحر از خواب بیدار می شوند و صبحانه ای بسیار مفصل در روز اول سال می خورند. در این روز ژاپنی ها در بی شمار مراسم مذهبی و فعالیت های تفریحی شرکت می نمایند.

16. یوکاتای تابستانی

یوکاتا لباس های کتانی و سنتی گرانی است که به طور گسترده ای در فستیوال های تابستانه (ماتسوری) پوشیده می شود. مردان و زنان با پوشیدن این لباس فضایی جشن گونه به فستیوال ها می دهند.

17. ایراشای ماسن!

ایراشای ماسن روشی سنتی برای خوشامدگویی به مشتری ها در ژاپن است؛ روشی بسیار مودبانه برای گفتن خوش آمدید. این عبارت را که کارمندان هنگام رویارویی اولیه با مشتری ها به کار می برند، ممکن است در فروشگاه های شلوغ مانند فروشگاه های چندمنظوره، بیش از هزار بار در روز و با ورود هر مشتری تکرار نمایند. در ایزاکایا معمول است که هنگام ورود هر مشتری، تمام کارمندان با هم و با صدای بلند بگویند ایراشای ماسن!؛ کاری که اگر به درستی صورت بگیرد، می تواند تاثیری جالب بر مشتری بگذارد. بیشتر صاحبان تجارت این سنت را بسیار جدی می شمارند و با کارمندانی که با صورت بدون احساس این سنت را بجا می آورند، با تنبیه برخورد می نمایند. به عنوان مشتری، نیازی به پاسخ دادن به ایراشای ماسن نیست.

18. شن کش خروس

توری نو ایچی با معنای لغوی شن کش خروس، سنت ژاپنی خرید شن کش از جنس بامبو، همراه با المان های خوش یمن و شانس آور در انتها سال است. بازار های فروش شن کش برای برپایی این سنت در روز های خروس، در ماه نوامبر به شدت شلوغ می شوند. برای کاسبان، مذاکره هنگام فروش روشی معمول و رایج است و بعد از تصویب قیمت، دو طرف معامله به شکلی سنتی دست می زنند.

19. جا گرفتن با زیراندازهای آبی

هنگام برگزاری مراسم هایی مانند فستیوال ها، آتش بازی ها و هانامی (جشن شکوفه گیلاس)، جا گرفتن با زیراندازهای پلاستیکی آبی، مرسوم است. مردم به این سنت احترام می گذارند و هر کجا که زیرانداز آبی تان را پهن کنید، بدون آنکه روی آن بنشینید، آن نقطه متعلق به شما خواهد بود و دیگران به آن وارد نمی شوند. در مراسم های بزرگ هزاران زیرانداز روی زمین پهن می شود و بسیاری از مردم، نام خود را به زیراندازشان می چسبانند. زیرانداز ها معمولا ساعت ها پیش از شروع مراسم، پهن می شوند.

20. حمام با یوزو در انقلاب زمستانی

در روز 21 دسامبر و برای بزرگداشت انقلاب زمستانی (واقعه ای نجومی که مصادف با شروع زمستان در تقویم ایرانی است)، میوه های یوزو را به آب وان در حمام های خانگی و اونسن اضافه می نمایند. هر چند این سنت قدمتی بیش از 200 سال دارد؛ اما تاریخ دانان هنوز اطلاعی از سرچشمه آن ندارند. ریزورت های اونسن و ریوکان ها که مسافرخانه های ژاپنی هستند، از این سنت به عنوان تبلیغ برای جذب بیشتر مشتری های شان استفاده می نمایند.

21. شناور شدن عروسک

هینا ناگاشی یا شناور شدن عروسک یکی از سنت های رو به فراموشی ژاپن است. بر اساس هینا ناگاشی، عروسک های سنتی ژاپنی در آب رودخانه یا دریا شناور می شوند. طبق باور های تاریخی، بخت بد از بچه ها به عروسک هایشان منتقل می شود و با شناور کردن عروسک ها بر آب، بدی ها را از بچه ها دور می نمایند. هینا ناگاشی هنوز در روز رسمی دختر در این کشور و در برخی از معابد مانند معبد اواشیما (Awashima Shrine) در واکایاما، برگزار می شود.

22. کیمونوی فوریسود برای زنان مجرد و جوان

کیمونو لباس سنتی و رسمی مردم ژاپن به شمار می رود که سبک هایی متنوع و نمادین دارد. به عنوان مثال کیممونوهای فوریسود رنگی روشن دارند و آستین های بلندشان تا پایین زانو می رسد. پوشیدن فوریسود مشکل است و به طور سنتی به دختران جوان و مجرد تعلق دارد. بسیاری از زن ها در جشن بلوغ خود این لباس را می پوشند. معمولا با عبور از سن 25 سالگی، زنان به جای فوریسود، از کیمونوهایی با آستین های معمولی استفاده می نمایند.

23. کوینوبوری

کوینوبوری بادنمای کیسه ای به شکل ماهی کپور است و برای برگزاری جشن روز کودک در ژاپن استفاده می شود. این سنت به داستانی باستانی از چین برمی شود؛ داستانی که بر اساس آن یک ماهی شجاع کپور خلاف جهت رودخانه شنا کرد تا بتواند به اژدها تبدیل شود. حرکت شدید کوینوبوری ها در باد، نمادی از دوران کودکی سالم و خوب است. میلیون ها کوینوبوری در هفته طلایی که اواخر ماه آوریل برگزار می شود، در سرتاسر ژاپن با باد به حرکت درمی آیند. معمولا کوینوبوری ها را در نزدیکی رودخانه یا خانه خانواده هایی که کودک دارند، قرار می دهند.

24. هاکاما برای فارغ التحصیلی

هاکاما یکی از لباس های سنتی ژاپنی است که به شکل دامن، روی کیمونو بسته می شود. در گذشته این لباس به وسیله معلمان، سامورایی ها و کارگران پوشیده می شد. اولین زنانی که هاکاما را به تن کردند، دبیران بودند و از همان زمان این پوشش با محیط آموزش و دانشگاه عجین شد. زنان معمولا در مراسم های فارغ التحصیلی دانشگاهی هاکاما می پوشند و این لباس برای آنها همان حکمی را دارد که لباس های مشکی و کلا ه های مربعی فارغ التحصیلی برای دانشجویان کشورهای دیگر. مرد ها نیز گاهی هاکاما می پوشند و گاهی لباس های مشکی معمول فارغ التحصیلی را به تن می نمایند.

25. فوکوبوکورو

فوکوبوکورو که در لغت به معنای کیسه شانس است، سنتی ژاپنی هنگام خرید به شمار می رود. بر اساس این سنت، هنگام تعطیلات سال نو، کیسه ای اسرارآمیز با تعدادی محصول تخفیف دار در آن، به خریدار پیشنهاد می شود. هرچند در برخی موارد کیسه تخفیف شامل برخی از محصولات گرانقیمت می شود؛ اما فوکوبوکورو بیشتر راهی برای خلاص شدن از اجناس اضافی مغازه ها است و گاهی داستان خرید با اوتسوبوکورو یا کیسه اندوهگین که از وسیله های بدردنخور پر شده است، تمام می شود.

26. سنپای و کوهای

سنپای و کوهای که در لغت به معنای ارشد و دون پایه است، سلسله مراتبی را وصف می نماید که در مدارس، تیم های ورزشی، هنرهای رزمی و شرکت های ژاپنی رعایت می شود. این سنت به طور کامل در مفهوم ارشدیت ریشه دارد و در بسیاری از موقعیت ها آن را به شدت رعایت می نمایند. کوهای یا دون پایه معمولا برای به دست آوردن جایگاه در گروه، به کارهای پست تر مانند نظافت گماشته می شود و سنپای یا ارشد، رهبری است که گروه را می گرداند و تمام مسئولیت ها به عهده او است. یکی از این مسئولیت ها، آن است تا نمونه و الگوی خوبی برای دون پایه ها و دیگر افراد گروه باشد.

27. سنتو

در روزگاری که خانه ها فاقد حمام بودند، مردم هر روز عصر در گرمابه های عمومی که سنتو نامیده می شوند، یک دیگر را ملاقات می کردند. هرچند امروزه تمام خانه ها حمام دارند؛ اما این سنت ژاپنی همچنان حفظ شده است و برخی از مردم در صدها سنتوی به جای مانده در ژاپن جمع می شوند تا با همسایه های خود ملاقات نمایند. این سنت مردم ژاپن به شکل فعالیتی اجتماعی درآمده است و سنتوها به محلی برای غیبت و شایعه پراکنی اهل محله تبدیل شده اند.