6 پله برای رسیدن به تفکر انتقادی کامل ، مهارتی لازم برای رشد فرد و توسعه جامعه - مجله خبری تیرول

طبقه بندی بلوم (Blooms Taxonomy) با ارائه شش مرحله تفکر انتقادی، راهنمایی جامع برای تقویت این مهارت ارزشمند است. اما چرا تفکر انتقادی این قدر اهمیت دارد؟ چرا باید در هر مرحله از زندگی و کارمان به آن مسلط باشیم؟ بیایید این مسیر مجذوب کننده را با هم آنالیز کنیم.

مرحله اول: به خاطر سپردن (Remember)

همه چیز از اینجا آغاز می گردد؛ پایه و اساس هر نوع یادگیری، توانایی به یاد آوردن اطلاعات اساسی و حقایق پایه ای است. این مرحله مانند ساختن شالوده یک ساختمان است؛ شما نمی توانید چیزی بسازید مگر آنکه پایه ای مستحکم داشته باشید.

فرض کنید می خواهید رانندگی یاد بگیرید. ابتدا باید اصول اولیه مثل قوانین راهنمایی و رانندگی یا موقعیت دنده ها را حفظ کنید. یا زمانی که یک دانش آموز، اسامی مرکز کشورها را به خاطر می سپارد، در حال استفاده از این مرحله است.

اما این فقط حفظ کردن ساده نیست. هدف این است که این اطلاعات پایه، در حافظه بلندمدت شما ثبت گردد تا بتوانید در مراحل بعدی یادگیری، از آن ها بهره ببرید. این مرحله شامل فعالیت هایی مثل مرور کردن یادداشت ها، تکرار مطالب، و حتی استفاده از فلش کارت ها برای یادآوری بهتر است.

مرحله دوم: درک کردن (Understand)

درک کردن چیزی فراتر از حفظ کردن است. شما باید مفهوم اطلاعات را بفهمید و بتوانید آن را با زبان خودتان توضیح دهید. برای مثال، وقتی یک معلم مفهوم گرانش را به زبان ساده برای دانش آموزان توضیح می دهد، در واقع به آن ها یاری می نماید که به جای حفظ کردن، واقعاً بفهمند گرانش چیست.

این مرحله شامل فعالیت هایی مثل تشریح، تفسیر و ارائه مثال است. فرض کنید به شما می گویند آب در دمای صفر درجه یخ می زند. اگر بتوانید توضیح دهید چرا این اتفاق می افتد و مثلاً تأثیر فشار هوا بر این فرآیند را توضیح دهید، شما از مرحله درک کردن عبور نموده اید. اینجا جایی است که اطلاعات به دانشی تبدیل می گردد که قابل استفاده است.

مرحله سوم: به کار بردن (Apply)

اکنون زمان آن است که دانسته های خود را در دنیای واقعی به کار بگیرید. این مرحله دقیقاً جایی است که مهارت های تئوری به عمل تبدیل می شوند. فرض کنید دستور پخت یک غذا را یاد گرفته اید. حالا باید مواد لازم را آماده کنید، آن ها را به ترتیب تعیین ترکیب کنید و غذایی خوشمزه بپزید.

این مرحله شامل استفاده از دانش در شرایط نو است. برای مثال، یک مکانیک که اصول فنی خودروها را یاد گرفته، وقتی یک خودرو خراب را تعمیر می نماید، در حال استفاده از این مهارت است. به عبارت دیگر، این مرحله شما را از یادگیرنده به انجام دهنده تبدیل می نماید.

مرحله چهارم: تحلیل کردن (Analyze)

تحلیل کردن به معنای شکستن اطلاعات پیچیده به اجزای ساده تر و آنالیز ارتباط میان آن هاست. این مرحله به شما یاری می نماید ساختار یک موضوع را درک کنید و بفهمید که هر جزء چگونه در کل نقش ایفا می نماید.

فرض کنید در حال آنالیز یک داستان هستید. شما می خواهید بفهمید چرا شخصیت اصلی داستان تصمیمات خاصی گرفته است. در این مرحله، شما عناصر مختلف داستان مثل شخصیت ها، رویدادها و انگیزه ها را تحلیل می کنید تا به یک تصویر جامع برسید. تحلیل کردن به شما یاری می نماید تفاوت ها و شباهت ها را درک کنید و به عمق بیشتری از موضوع نفوذ کنید.

مرحله پنجم: ارزیابی کردن (Evaluate)

ارزیابی کردن به معنای توانایی قضاوت و ارائه دلایل منطقی برای نظرات و تصمیمات شماست. این مرحله جایی است که شما به اطلاعات خود اعتماد می کنید و بر اساس آن ها تصمیم می گیرید. برای مثال، وقتی خبرنگاران بر اساس نتایج آزمایش ها تصمیم می گیرد که چه درمانی برای بیمار مناسب است، در حال ارزیابی اطلاعات و استفاده از این مهارت است.

این مرحله شامل آنالیز شواهد، مقایسه گزینه ها و توصیه برترین راه چاره است. فرض کنید در حال خرید یک گوشی هوشمند هستید. شما اطلاعات مربوط به مدل ها، ویژگی ها و قیمت ها را آنالیز می کنید، نقاط قوت و ضعف هر گزینه را می سنجید و سپس تصمیم می گیرید کدام گوشی برترین انتخاب برای شماست.

مرحله ششم: خلق کردن (Create)

این بالاترین سطح تفکر انتقادی است، جایی که شما ایده ها را ترکیب می کنید تا چیزی کاملاً نو و منحصربه فرد ایجاد کنید. این مرحله احتیاجمند خلاقیت و توانایی نوآوری است.

فرض کنید یک طراح گرافیک هستید و باید برای یک برند نو یک لوگوی خلاقانه طراحی کنید. شما باید عناصر مختلف را ترکیب کنید، ایده های نو ارائه دهید و چیزی خلق کنید که توجه مخاطب را جلب کند. خلق کردن یعنی استفاده از تمام مهارت های قبلی برای ایجاد راه چاره های نو و ارزشمند.

چرا تفکر انتقادی مهم است؟

تفکر انتقادی به شما این امکان را می دهد که در مواجهه با چالش های زندگی، برترین تصمیم ها را بگیرید. این مهارت به شما یاری می نماید اطلاعات را ارزیابی کنید، داده ها را تحلیل کنید و راه چاره های خلاقانه ارائه دهید. در دنیایی که هر لحظه با اطلاعات نوی روبه رو می شویم، توانایی تفکر انتقادی نه تنها یک مهارت، بلکه یک احتیاج است.

چگونه این مهارت را در خود تقویت کنیم؟

برای تقویت تفکر انتقادی، باید تمرین کنید. سوال بپرسید، تحلیل کنید و نظرات خود را به چالش بکشید. مطالعه کتاب، شرکت در بحث های گروهی و حل مسائل پیچیده می تواند به شما یاری کند این مهارت را بهبود دهید. به یاد داشته باشید که تفکر انتقادی یک فرآیند مداوم است و هر چه بیشتر تمرین کنید، در آن بهتر خواهید شد.

تفکر انتقادی شما را از مرحله حفظ کردن اطلاعات به مرحله خلق کردن ایده های نو راهنمایی می نماید. این مهارت پایه ای برای موفقیت در زندگی و کار است و می تواند به شما یاری کند تصمیمات بهتری بگیرید و زندگی پربارتری داشته باشید. اکنون زمان آن است که این مهارت ارزشمند را در زندگی روزمره خود به کار بگیرید و تأثیرات مثبت آن را تجربه کنید.