یک باستان شناس مصری میخواهد برای استرداد سنگ روزتا به مصر کوشش کند - مجله خبری تیرول

با توجه به اینکه مسأله استرداد آثار تاریخی کشورهای مستعمره مدتی است در اروپا پررنگ شده است، دکتر زاهی حواس مصرشناس و وزیر سابق آثار باستانی مصر میخواهد بار دیگر موزه بریتانیا را برای بازگرداندن اثر تاریخی ارزشمندی تحت فشار بگذارد که به نام سنگ روزتا شناخته می گردد.

این سنگ 2200 ساله که هیروگیلف های مصر باستان را رمزگشایی کرد، یکی از سه گنجینه تاریخی است که حواس خواهان بازگشت آن از موزه های اروپایی به مصر است. سردیس ملکه نفرتیتی در برلین و یک نقش برجسته باستانی از دیگر آثار تاریخی هستند که حواس کوشش دارد به کشور بازگرداند.

زاهی حواس 75 ساله سالهاست که خواهان بازگشت این سه اثر تاریخی به مصر است، اما او میخواهد بار دیگر لزوم استرداد این آثار را با دادخواستی در مرکز توجه قرار دهد که به وسیله شماری از نخبگان مصری امضاء شده است.

حواس در گفت وگو با نشنال بیان نمود: معتقدم این سه اثر تاریخی که منحصر بفرد هستند باید به خانه شان مصر بازگردند. ما شواهدی را جمع آوری نموده ایم که ثابت می نماید این سه اثر از مصر ربوده شده اند. سنگ روزتا نمادی از هویت مصری است. موزه بریتانیا هیچ حقی برای نمایش آن به عموم مردم ندارد.

موزه بریتانیا در واکنش به این اظهارت اظهار داشت که تا به امروز هیچ درخواست رسمی برای بازگردادن این کتیبه به مصر دریافت ننموده است.

با این حال، نشانه هایی وجود دارد که استرداد آثار تاریخی ظاهرا جدی تر گرفته شده است. آلمان اخیرا اظهار داشت به سمت آینده ای حرکت می نماید که در آن برنزهای غارت شده بنین به مالکیت مردم نیجریه درمی آیند.

سنگ روزتا از سال 1802 و زمانی که بریتانیا آن را در دوران جنگ های ناپلئونی تحت توافقی از فرانسه گرفت، به مالکیت موزه بریتانیا در آمده است. گفته می گردد سربازان ناپلئون حین ساخت یک دژ در نزدیکی شهر رشید یا روزتا با این کتیبه روبرو شدند و متوجه وجود نوشته هایی شدند که به هیروگلیف، یونان باستان و مصری روی آن حکاکی شده بودند.

پس از گذشت چندین قرن، هیروگلیف باستانی مصر، نخستین بار با یاری این سنگ تاریخی رمزگشایی شد و در نهایت این سنگ به یکی از مشهورترین آثار مجموعه موزه بریتانیا تبدیل شد.

اما دکتر حواس معتقد است: این سنگ تاریخی بطور غیرقانونی از مصر خارج شده است و از زمانی که به عنوان وزیر آثار تاریخی مصر مشغول فعالیت بود برای بازگرداندن سنگ روزتا کوشش نموده است. او در دورانی که در این سمت مشغول کار بود، هزاران اثر تاریخی را به مصر بازگرداند.

حواس بعلاوه در سال 2003 مدیر سابق موزه بریتانیا را آگاه نموده بود که اگر این موزه داوطلبانه سنگ روزتا را تحویل ندهد، برای پس گرفتن آن مبارزه خواهد نمود.

البته تمایل امانوئل ماکرون، رئیس جمهور فرانسه برای بازگرداندن آثار هنری غارت شده به کشورهای مستعمره تا به امروز مشوق حواس بوده است.

به گفته پروفسور پیتر استون کارشناس حفاظت از میراث فرهنگی دانشگاه نیوکسل و مشاور یونسکو، یکی از دلایلی که استرداد آثار تاریخی در سالهای اخیر افزایش یافته، افزایش ثبات در کشورهایی است که خواهان بازگشت این آثار هستند.

استون میگوید: یکی از دلایلی که برای امتناع کردن از استرداد آثار مطرح میشد، امکان دزدیده شده آن در کشوری که به آن بازگردانده می گردد، بود. فکر می کنم اکنون این بهانه موجه نیست.

الکساندر هرمان مدیر مؤسسه هنر و قانون در بریتانیا و نویسنده کتابی درباره استرداد آثار تاریخی معتقد است: فناوری مدرن عامل دیگری است که بازگشت آثار تاریخی را تسهیل نموده است؛ چرا که فناوری باعث شده است سطح آگاهی جهانی درباره آثاری که در موزه ها قرار دارند افزایش پیدا کند و در پی آن کمپین هایی برای استرداد آثار راه اندازی شوند.

البته اینترنت نیز این امکان را فراهم نموده که محققان بتوانند به راحتی به اسناد درباره تاریخچه اشیا دسترسی داشته باشند و درباره منشا آنها و نحوه انتقال آنها از مکانی به مکانی دیگر آگاه شوند.

سخنگوی موزه بریتانیا اظهار داشت که این موزه کوشش نموده با یاری انتشار اسکن های سه بعدی، همکاری با متخصصان مصری و نمایشگاه تازه در مصر سنگ روزتا را تا حد ممکن قابل دسترس کند. با این حال حواس اصرار دارد که سنگ روزتا را به مجموعه موزه بزرگ مصر اضافه کند.