کشف ابرنواختری که می تواند جو سیارات را متلاشی کند - مجله خبری تیرول

ابرنواختر ها می توانند زیست کره ها را از بین ببرند و سیارات را در تشعشعات مرگبار غرق نمایند و اکنون، مطالعه ای که به تازگی صورت گرفته یک تهدید بالقوه نو را به موارد قبلی اضافه نموده است.

به گزارش ایسنا و به نقل از اسپیس، نوع خاصی از ابرنواختر می تواند لایه ازون یک سیاره را سال ها پس از انفجار اولیه اش نابود کند.

هنگامی که ستاره های غول پیکر در انفجار های عظیمی به نام ابرنواختر می میرند، به طور موقت به بعضی از درخشان ترین اجرام در دنیا تبدیل می شوند. نور یک ابرنواختر می تواند از نور ترکیبی صد ها میلیارد ستاره بیشتر باشد.

با وجود روشنایی بسیار زیاد، نور مرئی یک ابرنواختر تنها بخش کوچکی از کل انرژی خروجی آن را نشان می دهد؛ و علاوه بر این، در حالی که مقادیر شدید نور مرئی ممکن است باعث کوری گردد، اثرات جدی دیگری ندارد. آنچه نگران نماینده تر است، تابش پرتو های پرانرژی مرتبط با ابرنواختر است که معمولاً به شکل پرتو های ایکس و گاما منتشر می شوند.

پرتو ایکس

تشعشعات پرانرژی می توانند اکسیژن را کاتالیز نموده و لایه محافظ ازون زمین را از بین ببرند. بدون لایه ازون، حیات در سطح سیاره ما از تابش فرابنفش خورشید در امان نخواهد بود و این تشعشعات می تواند انقراض جمعی بعدی را رقم بزند.

انفجار تشعشعات در چند ثانیه اول یک ابرنواختر رخ می دهد، اما تهدید بزرگتر پس از آن ظاهر می گردد. پرتو های کیهانی، که ذرات زیراتمی هستند که تقریباً تا سرعت نور شتاب می گیرند، در نهایت صد ها یا هزاران سال بعد از ابرنواختر خارج می شوند.

آن ها بخش قابل توجهی از کل انرژی ابرنواختر را با خود حمل می نمایند و می توانند لایه های اوزون را از بین ببرند و سطح سیاره را در تشعشعاتی مرگبار غوطه ور نمایند.

چنین رویدادی ممکن است در گذشته نیز اتفاق افتاده باشد. تجزیه و تحلیل خاک ماه و هسته های اعماق دریا مقادیر قابل توجهی آهن 60 را نشان می دهد که یک ایزوتوپ رادیواکتیو آهن است که تنها در ابرنواختر ها فراوری می گردد. وجود آهن 60 نشان می دهد که زمین چند میلیون سال قبل مورد اصابت ابرنواختر قرار گرفته است.

ستاره شناسان قبلا به این نتیجه رسیده اند که ما نسبتاً ایمن هستیم و هیچ ابرنواختر نزدیکی وجود ندارد که بتواند زندگی روی زمین را تهدید کند.

با این وجود اخترشناسان خطر بالقوه نوی پیدا نموده اند که در مقاله ای که در ماه اکتبر در پایگاه داده پیش چاپ arXiv منتشر شده، اینگونه توضیف شده است: دسته خاصی از ابرنواختر ها می توانند گونه ای اضافی و دوردست از تشعشعات مرگبار منتشر نمایند که خطری جدی برای سیارات مشابه زمین ایجاد می نماید.

این دسته خاص از ابرنواختر ها زمانی اتفاق می افتند که ستاره ای که به سرانجام عمر خود نزدیک می گردد، به وسیله یک صفحه ضخیم از مواد احاطه گردد. پس از انفجار اولیه ابرنواختر، یک موج ضربه ای شکل می گیرد و به آن صفحه برخورد می نماید. موج ضربه ای صفحه را تا دمای فوق العاده بالایی گرم می نماید که باعث می گردد این صفحه مقادیر زیادی تابش اشعه ایکس ساطع کند.

این تابش می تواند مقادیر زیادی انرژی را با خود حمل کند و مسافت های بسیار طولانی را طی کند. در مطالعه اخیر، اخترشناسان دریافتند که درخشان ترین ابرنواختر های پرتو ایکس می توانند لایه ازن یک سیاره را تا 50 درصد تخریب نمایند که برای آغاز یک رویداد انقراض جمعی کافی است.

خوشبختانه، زمین در شرایط امنی باقی می ماند، زیرا ما هیچ ابرنواختر پرتو ایکسی در نزدیکی آن پیدا ننموده ایم. اما این مطالعه نو محدودیت های بیشتری را برای منطقه ها قابل سکونت کیهان ایجاد می نماید.

این مطالعه نو نشان می دهد که لبه داخلی منطقه قابل سکونت کیهانی احتمالاً در فاصله دورتری از آن چه قبلاً تصور می کردیم نسبت به هسته کهکشان واقع شده است. با همه این موارد زمین در یکی از امن ترین نواحی کل کهکشان قرار گرفته است.

منبع: ایسنا