عجایب چشمه ای که هم زمان ؛هم آبش سرد است هم گرم !، فیلم - مجله خبری تیرول

خبرنگاران:تصور کنید که در یک رودخانه کوچک پاهایتان را بگذارید و در عین حال که پاهایتان در یک جریان آب است به پای راست تان آب خنک برخورد کند و به پای چپ تان آب گرم! اینجا چشمه مرتضی علی است، اعجابی در دل عجیب ترین کویر ایران، پدیده ای نادر در طبس!

چشمه مرتضی علی و طاق شاه عباسی از جمله منطقه ها نمونه گردشگری استان خراسان جنوبی به حساب می آیند. این چشمه در مسیر گردشگری روستای خرو و در فاصله 27 کیلومتری شهر طبس واقع شده است.

چشمه مرتضی علی، چشمه ای منحصربه فرد است که نه تنها به خاطر وجود چشمه های آب گرم و سرد در یک بستر بلکه به خاطر وجود نازک ترین سد قوسی جهان که به آن طاق شاه عباسی هم می گویند، معروفیت دارد. بسیاری از گردشگران به خاطر خاصیت درمانی چشمه های مرتضی علی از آن بازدید می نمایند.

در انتهای مسیر چشمه نازک ترین و بلندترین سد قوسی جهان یعنی سد قوسی عباسی واقع شده است.

در میان دیواره های چشمه مرتضی علی قبرهای بسیار قدیمی وجود دارد که متعلق به زرتشتیانی است که سال ها پیش در این حوالی زندگی می نموده اند.

در 30 کیلومتری شهر طبس و 2 کیلومتری روستای خرو، میان کوه های خشن و تاب آورده از آفتاب گرم و بی امان کویر، چشمه اعجاب انگیزی با نام مرتضی علی وجود دارد که در یک سویش آب گرم می جوشد و در سوی دیگر آب خنک که جان انسان را تازه می نماید. این چشمه ها مسیر زیادی را طی می نمایند تا وارد فضای دره مانندی شوند که شباهت بسیار زیادی به تنگه واشی دارد. کافی است کمی در این دره قدم بزنید تا به چشمه های کوچک و بزرگی برسید که از دیواره های دره پایین می ریزند و مسیر حرکت شما را پر از آب می نمایند.

این چشمه را مرتضی علی نامیده اند؛ چون آب گرم آن از چشمه ای به نام مرتضی علی تامین می گردد و به خاطر وجود اندازه بسیار بالای املاح و مواد معدنی، غلظت زیادی دارد و به همین علت تا 300 متر به موازات آب های سرد حرکت نموده و با آن ترکیب نمی گردد. در سمت راست دره، چشمه های آب گرم و در سمت چپ، چشمه های آب سرد قرار دارند و به محض آن که شما پایتان را در آب بگذارید این اختلاف دما را به راحتی احساس می کنید. گاهی اختلاف دمای آب چشمه ها با هم به 10 درجه سانتی گراد هم می رسد که در نوع خود بی نظیر است.

اگر پایتان را درون چشمه بگذارید گاهی خنک می گردد و به محض آن که احساس سرما کردید می توانید پای خود را در حوضچه ای از آب گرم که دقیقا کنار حوضچه های آب سرد است بگذارید.

زیبایی های چشمه مرتضی علی حیرت انگیز است و چشم برداشتن از آن کاری سخت؛ اما کمی سرتان را بالا بگیرید تا قبرهای زرتشتیان را در میان دیواره های دو طرف چشمه ببینید که هر کدام با تونلی به هم وصل شده اند؛ اما همه چیز به همین جا ختم نمی گردد!

اوج هنرنمایی چشمه آخر داستان است که باشکوه هر چه تمام تر نازک ترین سد قوسی جهان یعنی سد عباسی را جلوی چشمانتان می آورد. این سد بسیار زیبا حرف های زیادی برای گفتن دارد که کارناوال در سفرهای بعدی مفصل تر به آن خواهد پرداخت.

در اصل هر دو! در مسیر چشمه رودخانه ای وجود دارد که نام آن سردر است. طبسی ها به خاطر آن که آب رود وارد این شکستگی تنگه مانند می گردد به آن کال سردر می گویند. همین نام گذاری باعث شده است که گاهی به این چشمه کال سردر بگویند.

در این بخش برایتان از تفریحاتی که در چشمه انتظارتان را می کشند، خواهیم گفت.

فضای شگفت انگیز دره

برای رسیدن به دره ابتدا ماشینتان را در پارکینگ پارک نموده و از پله هایی که در مسیر رسیدن به دره تعبیه شده اند، پایین بروید تا به فضای بازی برسید که آب چشمه مثل جویباری کوچک در آن جاری است. کمی که جلوتر بروید کم کم دره آغاز به خودنمایی می نماید و دیواره های صخره ای بلند و بلندتر می شوند. در مسیر چشمه که حرکت می کنید زیبایی های بسیار زیادی وجود دارد که آرام آرام در معرض دید شما قرار می گیرند.

در ابتدا، مسیرچشمه مرتضی علی بسیار باز است و حوضچه های آب قابل مشاهده نیستند و فقط مسیر صاف و پهنی را می بینید که سنگ ریزه هایی کف آن را پر نموده و دیواره های آن به خاطر رسوبات آبی به صورت لایه لایه در آمده اند و پدیده جالبی به نام ماسه سنگ یا کنگلومرا (1) را شکل داده اند؛ اما هرچه جلوتر می روید دیواره های دره سخت و خشن تر شده و از اندازه خزه های سبز رنگی که به آن ها چسبیده کاسته م گردد. به اواسط چشمه که می رسید دهانه دره بسته تر می گردد و سنگ های درشت و گاهی غول پیکر در مسیرتان قرار می گیرند که رد شدن از آن ها گاهی سخت می گردد.

خواص درمانی چشمه مرتضی علی

چشمه مرتضی علی به خاطر وجود مواد معدنی و املاح، خاصیت درمانی زیادی دارد که می توانید به صورت کاملا رایگان از این موهبت الهی بهره ببرید. نکته جالب توجه آن است که بزرگ ترین حوضچه این چشمه که در میانه های مسیر واقع شده است، به خاطر عمق زیادش به حمام مرتضی علی مشهور شده و معمولا گردشگران در آن آب تنی می نمایند چون آب آن بسیار گرم است و حتی گاهی محیط آن از گرما دم می نماید و ممکن است تنفس کردن دچار اختلال گردد.

و اما بخش هیجان انگیز ماجرا همواره به بازی و تفریحات اختصاص پیدا می نماید. چشمه مرتضی علی مسیری رودخانه مانند با سنگ های بزرگ و بعضا غول پیکر است که تمام مسیر را پوشش داده اند. چشمه های کوچک و بزرگ که از میان صخره های خزه بسته در حال جوشیدن اند، صدای بسیار دل انگیزی دارند؛ البته در میان هیاهوی مسافران گرمازده و فراری از کویر که به خنکای چشمه پناه آورده اند گم می گردد.

در آب قدمی بزنید و کمی همدیگر را خیس کنید اما یادتان باشد که این سنگ های بزرگ به هیچ عنوان جای مناسبی برای شیرجه زدن یا شنا کردن را فراهم نمی نمایند پس سعی کنید از شوخی های زیاد و یا دویدن در مسیر، آن هم بر روی سنگ هایی که خزه بسته اند و فوق العاده لیز هستند خودداری کنید.

گاهی هم می توانید خرده نانی درون حوضچه ها بریزید تا ببینید خرچنگ ها و ماهی های ریز و درشت چشمه چگونه به سمتتان می آیند تا غذایشان را بگیرند و بروند.

وقتی در مسیر چشمه مرتضی علی در حال حرکت هستید بر بلندای صخره هایی که دو طرف شما را احاطه نموده اند سوراخ هایی را می بینید که با نظمی خاص درون دیواره ها ایجاد شده اند و هر کدام با تونلی به یکدیگر راه دارند.

این سوراخ ها که به قبر یا خانه های گبر مشهورند در اصل محل دفن زرتشتیان هستند که عموما در مکان های بسیار مرتفع و دره مانند ایجاد می شده اند؛ اما عده ای دیگر بر این باورند که این حفره ها، خانه هایی بودند که با تونل به هم مرتبط می شدند. نکته جالب دیگر این است که حفره ها با نظم و فاصله خاصی از هم به صورت 2 تایی در بالا و پایین یکدیگر قرار گرفته اند و گفته می گردد که حفره پایین محل ورود به خانه بوده است.

گبر واژه ای دری بوده و به معنای زرتشتی است اما بعدها این واژه معنای توهین آمیزی پیدا کرد و به افراد غیر مسلمان گفته می شد. در زبان لری نیز گبر به معنای قبر است.

پس از آن که حسابی خنک شدید و جانتان خسته شد به انتهای چشمه می رسید، البته منظور جایی است که آب چشمه به حداقل خود می رسد. در این جا شما با یکی دیگر از اعجاب انگیزترین آفریده های هوش و خلاقیت ایرانیان روبرو می شوید که نامش سد عباسی است. این سد با صفت هایی نظیر بلندترین، نازک ترین و قدیمی ترین سد قوسی جهان شناخته می گردد که البته بیشتر معروفیت خود را به خاطر تاج نازک 1 متری اش که از سنگ ساخته شده، به دست آورده است.

پل بند عباسی حوالی 500 سال پیش به دستور شاه عباس صفوی در این منطقه ساخته شد. بر روی بخش هایی از دیواره سد کنده کاری هایی از بزها را می بینید؛ بعضی معتقدند این ها نمادی از فرشتگان هستند که نگهبانی این مایع ارزشمند یعنی آب را بر عهده دارند. عده ای دیگر نیز معتقدند نمادی از درخواست آب، زایش و رجحان نعمت هستند.

کنده کاری هایی که در غارها و مکان های مختلف در سراسر جهان دیده می گردد معمولا نمادی از بز هستند که شاخ های بلند و تاب خورده ای دارد. نمونه بزهای حجاری شده روی بند عباسی را می توان در شمال غرب ایران، شهر مشکین شهر، روی صخره های سیاه هم مشاهده کرد.