اختلالات ثانویه خواب در بچه ها - مجله خبری تیرول

اختلالات ثانویه خواب در بچه ها

نویسنده: دکتر بابک قلعه باغی

این دسته از اختلالات خواب بسیار شایعتر از اختلالات اولیه خواب می باشند و تعیینه آنها نمودار طبیعی خواب است. در این دسته از بیماریها اختلال الگوی خواب اغلب گذرا است اما وقتی که تداوم پیدا کند ممکن است سبب ایجاد استرس شدید در خانواده شود. شایعترین اختلالات ثانویه خواب عبارتند از بیدار شدن مکرر در طول شب و مقاومت در برابر رفتن به رختخواب که بیشتر در سنین بچه ها نوپا و پیش دبستانی دیده می شود.

اگرچه 95 درصد از نوزادان بعد از بیدار شدن در هنگام شب گریه می نمایند و احتیاجمند یاری والدین جهت خوابیدن مجدد می باشند، ولی اگر تا حدود 1 سالگی به آنها فرصت داده شود می توانند خود آرامش دهنده شوند و 60 تا 70 درصد شیرخواران در سرانجام 1 سالگی پس از بیدار شدن خود به خود به خواب می فرایند.

چرا عادات به خواب رفتن مهم است؟

عادتهای آغاز خواب یک دسته مفاهیم بسیار مهم هستند، کودکی که در حالت بیداری به رختخواب برده می شود و یاد می گیرد که با استفاده از روشهای خود آرامش دهندگی به خواب برود اغلب قادر می شود که مانند عظیمسالان پس از بیدار شدن در نیمه شب به خود بخود آرام شده و مجددا به خواب برود، از دیگر سو کودکی که با استفاده از برخی عادتهای والدین مثل تکان دادن به وسیله والدین یا حضور جسمی والدین به خواب می رود ممکن است که گاهی اوقات هنگامیکه در نیمه شب تنها بوده و از خواب بیدار می شود در به خواب رفتن مجدد مشکل داشته باشد. به همین خاطر از والدین خواسته می شود تا بطور آزمایشی در هنگام خوابانیدن فرزندشان وی را تکان ندهند یا اجازه ندهند که فرزندشان در جایی غیر از رختخوابش بخوابد (از جمله تاب، جایگاه اتومبیل، یا تختخواب والدین). والدین می توانند بطور آزمایشی در نیمه شب هنگامی که فرزندشان تکان می خورد یا گریه می نماید برای مدت کوتاهی قبل از پاسخ دادن فوری به وی کمی منتظر بمانند تا کودک خود آرامش دهندگی و به خواب رفتن مجدد را فراگیرد. اگر فرصت مناسب داده شود بیشتر بچه ها یاد خواهند گرفت تا خودشان و بدون احتیاج به یاری والدین مجددا به خواب فرایند.

کولیک شیرخواران و بیدار شدن در طول شب

کولیک شیرخواران از جمله مسائل ناتوان نماینده برای زوجهایی است که تازه پدر و مادر شده اند. اگر چه کولیک به تنهایی یک مشکل خواب محسوب نمی شود ولی به نظر می رسد که در شیرخواران کولیکی کل مدت خواب کوتاهتر است. ممکن است که مسائل خواب گاهی پس از عظیم شدن کودک و گذشتن از سن کولیک شیرخوارگی هم ادامه پیدا کند چرا که والدین برای ساکت کردن کودک از روشهایی استفاده می نمایند که با تطابق با الگوهای طبیعی خواب کودک تداخل ایجاد می نماید (از جمله بغل کردنهای مکرر و سوار کردن به اتومبیل).

در شیرخوار عظیمتر از 4 ماه که شبها بیدار می شود چنین برداشت می شود که این شیرخوار گریه کردن در هنگام شب را یاد گرفته است. این شیرخواران وقتیکه در آغوش گرفته می شوند به سرعت آرام می شوند. برخی ها بر این باور هستند که دلیل تداوم این شرایط امتیازاتی است که والدین برای ادامه بیدار شدنها به شیرخواران می دهند. جهت حل این مشکل یک رویکرد این است که والدین به فواصل طولانی تری نسبت به گریه کودک بی توجه باشند یا اصلا به گریه های کودک اعتنایی ننمایند. هر دو روش ممکن است که برای چند شب سخت باشد ولی در نهایت شیرخوار یاد خواهد گرفت که خودش دوباره بخوابد.

روش دیگری که موثر بودنش ثابت شده و برای برخی از والدین قابل قبول تر است بیدار کردن زمان بندی شده کودک می باشد. در این روش والدین بر طبق جدول زمان بندی شده و بر اساس پیش بینی قبلی شان سر ساعتهای تعیینی کودک را بیدار می نمایند. هر چه که تعداد بیدارشدنهای خود بخود کاهش یابد فواصل بین بیدار کردنهای زمان بندی شده هم کاهش خواهد یافت. در نهایت بیدار شدنهای خود بخود بر طرف خواهند شد و بیدار کردنهای زمان بندی شده هم متوقف خواهد شد.

اختلالات آغاز و تداوم خواب

این اختلالات در بچه ها نوپا و پیش دبستانی بیشتر دیده می شود. در این بچه ها موضوعات تکاملی مهمی از جمله خود مختاری و جدایی دیده می شود. گاهی اوقات والدین با ایجاد محدودیت برای بچه ها مشکل دارند و به تقاضاهای مکرر کودک از جمله دادن یک لیوان دیگر آب یا گفتن یک داستان دیگر تن در می دهند.

در این موارد پیشنهاد می شود که والدین در موقع درخواستهای کودک برای تاخیر در خوابیدن با حفظ آرامش ولی خیلی محکم اعتراضات کودک را نادیده بگیرند. از مواجهه بیشتر با کودک با گفتن این جمله می توان اجتناب کرد: تا زمانیکه او در رختخواب باشد در اتاق باز خواهد بود ولی زمانیکه او از رختخوابش بلند شود در بسته خواهد شد (ولی قفل نمی شود!). در ابتدا ضروری است که والدین کنار در بایستند و شاید در را ببندند اما به محض اینکه کودک به رختخوابش بر می شود در را باز نمایند.

روش جدیدی به نام گذرنامه زمان خواب ممکن است برای بچه ها کمی عظیمتر مفید واقع شود. یک برگه ای که در بالای آن نام کودک نوشته می شود و این برگه جهت خروج کوتاه مدت از اتاق خواب هر شب از طرف کودک به والدین داده می شود، سپس بعد از برگشت کودک به رختخواب این گذرنامه مجازی در اختیار والدین می باشد و کودک نمی تواند از اتاقش خارج شود.

برای بچه های که در به خواب رفتن پس از رفتن به رختخواب مشکل دارند می توان از عادتهای مطلوب زمان خواب با موفقیت استفاده کرد، از جمله گفتن داستان، خواندن آواز، یک نوشیدنی یا مالش دادن پشت کودک. سپس به تدریج می توان زمان این عادتها را هر شب زودتر آغاز کرد تا اینکه کودک در زمان مطلوب به رختخواب برود. استفاده از اشیاء دارای بار عاطفی مثل پتو، پارچه یا عروسکهای حیوانات هم ممکن است در آغاز خواب مفید باشد.

مسائل خواب در بچه ها عظیمتر

شیوع مسائل خواب در سنین دبستان و نوجوانی مجددا بیشتر می شود. به موازات کاهش کنترل والدین و افزایش احتیاجهای آموزشی و اجتماعی کودک ممکن است که خواب کودک هر چه بیشتر نامنظم شود. گاهی اوقات تاخیر در آغاز خواب، کاهش ساعات خواب و خواب آلودگی بیش از حد هنگام روز وجود دارد.

در موارد شدید ممکن است در این بچه ها سندرم تاخیر مراحل خواب ایجاد شود، این بدان معنی است که آنها نمی توانند در شب بخوابند یا اینکه در هنگام روز بیدار بمانند. این حالت یک نوع اجتناب از مدرسه محسوب می شود. درمان این حالت مجبور کردن کودک به خوابیدن سر ساعت تعیین است تا کم کم این ساعت خواب به زمان مناسب خودش در شب برسد.

اقدامات لازم جهت تشویق الگوهای خواب طبیعی

با توجه به شیوع بالای عادتهای نامطلوب خواب در بین خانواده هایی که بچه های کوچک دارند، توصیه می شود که در هر ویزیت کودک به وسیله پزشک متخصص بچه ها یا پزشک خانواده راجع به خواب کودک هم صحبت شود. به این ترتیب والدین می توانند از این فرصتها استفاده نمایند و به این نکته مطلع شوند که تکامل الگوهای درست خواب به مقدار تغذیه مناسب و مراقبت از دندانها در بچه ها مهم است.

منبع:www.ninisite.com

/ع

منبع: راسخون