چرا با افزایش سن، زمان در نظرمان سریع تر می گذرد؟ - مجله خبری تیرول

به عنوان مثال، در سال 2005، روان شناسانی به نام های مارک ویتمن و ساندرا لنهاف از 499 نفر بین سنین 14 تا 94 سال درباره سرعت حرکت زمان نظرسنجی کردند. تصور بیشتر شرکت نمایندگان از زمان برای بازه های کوتاه مدت مثل یک هفته، ماه یا حتی سال با افزایش سن تغییری نمی کرد. بیشتر شرکت نمایندگان احساس می کردند که ساعت به سرعت تیک تاک می نماید. اما محققان برای دوره های زمانی درازمدت مثل یک دهه، الگوی متفاوتی مشاهده کردند. افراد مسن تر اغلب تصور می کردند که زمان سریع تر حرکت می نماید. وقتی از آنها خواسته شده که به زندگی شان فکر نمایند، شرکت نمایندگان بیشتر از 40 سال احساس می کردند که زمان در دوران کودکی شان آرام تر می گذشت، سپس به طور پیوسته از دوران نوجوانی تا بزرگ سالی به سرعت پیش می رود.

دلایل خوبی برای این احساس افراد بزرگسال تر وجود دارد. انسان ها طول مدت یک رویداد را می تواند از دو نقطه نظر متفاوت تخمین بزنند. یکی نگاه آینده نگر است و مربوط به زمانی می گردد که یک اتفاق هنوز در حال شکل گرفتن است؛ دیگری نگاه گذشته نگر که پس از انتها یک اتفاق حاصل می گردد. علاوه بر این، تجربه ما از زمان بسته به آنچه که انجام می دهیم یا احساسی که نسبت به آن داریم تغییر می نماید. در واقع، وقتی که به ما خوش می گذرد، زمان پرواز می نماید و زود از دست می رود. وقتی غرق در داستان یک رمان شده ایم، زمان زودتر می گذرد. اما اگر آن فعالیت را مدتی بعد به خاطر بیاوریم، به نظر می رسد که بیشتر از یک تجربه روزمره زمان برده است.

اما دلیل آن چیست؟ مغز ما تجربه های تازه را در حافظه کدگذاری می نماید، اما این کار را برای تجربه های آشنا انجام نمی دهد. ارزیابی گذشته نگر ما از گذر زمان بر مبنای تعداد خاطره های تازه قرار گرفته است که در بازه زمانی خاصی ایجاد می کنیم. به عبارت دیگر، اگر در تعطیلات آخر هفته خاطرات تازه بیشتری در حافظه ما ثبت گردد، سفرمان طولانی تر به نظر می رسد.

این پدیده که هموند آن را پارادوکس تعطیلات می ماند، نشان می دهد که چرا وقتی به گذشته می نگریم، به نظر می رسد زمان سریع تر می گذرد. از دوران کودکی تا بزرگ سالی ما تجربیات تازهی کسب می کنیم و مهارت های زیادی یاد می گیریم. اما در سنین بزرگ سالی زندگی ما روتین تر می گردد و تجربه های ناآشنای ما کمتر. در نتیجه در حافظه اتوبیوگرافی ما سال های اولیه زندگی مان برجسته تر به نظر می رسند و احساس می کنیم که مدت زمان بیشتری طول کشیدند. البته این بدین معنی است که می توانیم با فعال نگه داشتن مغز، در نظرمان سرعت گذر زمان را آهسته تر کنیم، مثلا مدام مهارت های تازه یاد بگیریم، با افکار و ایده های تاز آشنا شویم و در مکان های ناآشنا ماجراجویی کنیم.

منبع: Scientific American