صاحب اینترنت چه کسی است؟ - مجله خبری تیرول

اینترنت چیست؟

اینترنت به زبان ساده شبکه بزرگی از کامپیوترها است. هر کامپیوتری که از طریق اینترنت متصل می شود می تواند اطلاعات مختلفی را به دیگر کامپیوترهای این شبکه ارسال کند. اینترنت مبتنی بر کابل های انبوه و فناوری ارتباطات بی سیم (مانند برج های مخابراتی و ماهواره ها) است که تمام این سیستم ها را به یکدیگر وصل می کنند.

شبکه های کامپیوتری کوچک در اواخر دهه 50 و 60 میلادی هم مورد استفاده قرار می گرفتند. سپس با اختراع راه گزینی بسته کوچک (packet switching)، شبکه های کامپیوتری بسیار بزرگ تر در دانشگاه ها، مؤسسات دولتی و شرکت های مختلف توسعه داده شد. تا اوایل دهه 90 میلادی، اینترنت جهانی با دسترسی خصوصی قابل استفاده بود. در این فرایند بالاخره اینترنتی خلق شد که امروزه با آن سروکار داریم.

هیچکس به طور کامل صاحب اینترنت نیست

اینترنت به نوعی بیشتر یک مفهوم است تا یک موجودیت فیزیکی. هیچ شخصی حق ثبت اختراع یا حق نشر اینترنت را در اختیار ندارد. در عوض، بخش هایی از اینترنت (مراکز داده، کابل ها، ماهواره ها، روترها و دیگر موارد) متعلق به تعداد بی شماری از افراد، شرکت ها و سازمان های دولتی هستند. مؤسس شبکه جهانی وب عمداً حق پتنت آن را ثبت نکرد تا این فضا آزاد بماند و همه بتوانند از آن بهره ببرند. برای پاسخ به سوال مالکیت اینترنت، بهتر است به مالکیت زیرساخت های اینترنت بپردازیم.

چه کسی زیرساخت های اینترنت را در اختیار دارد؟

تعدادی از ارائه دهندگان خدمات اینترنت (ISPها) مالک بزرگ ترین بخش های زیرساخت های اینترنت هستند. این زیرساخت ها شامل نقاط دسترسی به شبکه، کابل ها و روترها هستند. امروزه بیش از 700 هزار مایل کابل زیردریایی مربوط به اینترنت مورد استفاده قرار می گیرد که حدود 28 برابر طول خط استوا است.

از آنجایی که همپوشانی زیادی بین شبکه های مخابراتی و زیرساخت های اینترنت وجود دارد، تعدادی از بزرگ ترین اپراتورهای مخابراتی (مانند AT&T و Spring) مالک بخش های بزرگی از این زیرساخت ها هستند.

ارائه دهندگان خدمات اینترنتی رده اول

ISPهای رده اول بخش عمده ای از ستون فقرات اینترنت را تشکیل می دهند و بیشتر آدرس های IPv4 را در اختیار دارند. این ISPها معمولا زیرساخت های خود را به ISPهای کوچکتر اجاره می دهند که آن ها اینترنت را در اختیار کاربران نهایی می گذارند.

نکته قابل توجه (و شاید کنایه آمیز) این است که بیشتر زیرساخت های اینترنت، به ویژه زمانی که صحبت از برج های مخابراتی و کابل کشی می شود، قبل از خصوصی سازی زیرساخت با پول مالیات دهندگان کشورهای مختلف توسعه پیدا می کرد. با این حال، امروزه فقط بخش اندکی از زیرساخت اینترنت در اختیار دولت ها قرار گرفته است.

گوگل، مایکروسافت، فیسبوک و آمازون هم خرید و توسعه کابل های فیبر نوری بین قاره ای را آغاز کرده اند. این شرکت ها حالا حدود یک دهم تمام کابل های زیردریایی را در اختیار دارند. برخی منتقدان این حرکت را خطرناک می دانند و به طور بالقوه این رویکرد به شرکت های بسیار قدرتمند اجازه می دهد که کنترل بسیار زیادی بر روی اینترنت داشته باشند.

چه کسی اینترنت را کنترل و تنظیم می کند؟

اینترنت تا حد زیادی کنترل نشده و خودتنظیم است زیرا هیچ سازمان متمرکز و واحدی برای کنترل اینترنت وجود ندارد. روی هم رفته طراحی زیرساخت های اینترنت به گونه ای است که کنترل آن را بسیار سخت می کند. داده ها از طریق راستاهای مختلف در بسته ها ارسال می شوند. از آنجایی که بسته ها از طریق راستاهای مختلف قابل ارسال هستند، برای پروتکل اینترنت (IP) یافتن راستا جدیدی برای رسیدن به مقصد موردنظر به راحتی امکان پذیر است.

دولت های مختلف به دلایل گوناگون تلاش می کنند در محدوده فعالیت خود، قوانین و مقررات مختلفی را برای اینترنت وضع کنند که این قوانین معمولا مربوط به محتوای غیرقانونی یا مضر هستند. این مقررات معمولا در سطح محتوا (مثلا با بستن سایت) یا در سطح کاربر (اتهامات کیفری) اعمال می شود.

به این ترتیب، دولت ها اینترنت را از طریق قوانین تنظیم می کنند. به نام مثال می توانیم به قوانین مربوط به دانلود غیرقانونی انواع محتوا اشاره کنیم. برخی کشورها از ابزار سانسور برای مسدود کردن تعدادی از سایت ها استفاده می کنند. این امر نگرانی هایی را در مورد آزادی بیان، آزادی اطلاعات و اینکه چگونه یک رژیم اقتدارگرا می تواند اطلاعات و توانایی های ارتباطی را از شهفرایندان خود بگیرد، ایجاد کرده است.

استانداردهای تعریف شده از طریق سازمان ها

در این بین باید به گروه های مهمی از افراد و سازمان ها اشاره کنیم که هدف آن ها تعریف و ترویج استانداردها برای اینترنت است. یکی از آن ها کنسرسیوم شبکه جهانی وب (WC3) است. این سازمان استانداردهایی را برای توسعه وب ارائه می کند و هدف از این کار اطمینان از استاندارد بودن قابلیت دسترسی به وب، زیرساخت اینترنت و مدیریت داده در سراسر صنعت است.

یکی دیگر از این سازمان های مهم شرکت اینترنتی برای نام ها و اعداد واگذار شده (ICANN) است که چندین پایگاه داده کلیدی را هماهنگ و نگهداری می کند تا بابت اینترنت پایدار، ایمن و عملیاتی اطمینان حاصل شود. در این زمینه چندین سازمان مهم دیگر هم وجود دارد که هرکدام از آن ها نقش مهمی در این فضا ایفا می کنند.

ISPها و بی طرفی در اینترنت

مفهوم بی طرفی اینترنت به زبان ساده می گوید که ISPها باید با تمام داده ها به طور یکسان رفتار کنند. به نام مثال، آن ها نباید داده های خاص را نسبت به دیگر داده ها اولویت بندی کنند تا کاربران برای دسترسی به انواع داده ها فرصت برابری داشته باشند.

بی طرفی اینترنت طرفداران و منتقدان زیادی دارد و در کشورهای مختلف جهان نبردهای قانونی مختلفی در ارتباط با این موضوع در جریان است. حامیان این طرح می گویند که ارائه دهندگان محتوای کوچک تر بدون وجود چنین طرحی تا حد زیادی حذف می شوند و این فرایند منجر به انحصار گسترده در محتوای اینترنت خواهد شد. در بسیاری از کشورها نهادهای ضدرقابتی وجود دارد تا هیچ ارائه دهنده اینترنتی نتواند بازار را به انحصار خود درآورد.

اما بسیاری از کارشناسان حوزه فناوری این استدلال را مطرح می کنند که شرکت های بزرگ این حوزه (مانند گوگل، آمازون، فیسبوک و دیگران) در حال حاضر بیشترین قدرت و نفوذ را در اینترنت دارند. به نام مثال، گوگل و فیسبوک بیش از 70 درصد کل ترافیک اینترنت را تشکیل می دهند. علاوه بر این، سرویس های وب آمازون (AWS) حدود یک سوم کل اینترنت را در اختیار دارد.

چه کسی مالک داده است؟

مالکیت داده ها یا مالکیت معنوی، بحث های گسترده ای را در چند سال گذشته ایجاد کرده است. بحث پیرامون عادات شرکت های بزرگ فناوری برای جمع آوری اطلاعات افراد، این سوال را ایجاد کرده که چه کسی صاحب این داده ها است. به نام مثال، اطلاعات مربوط به عادات کاربران در فضای آنلاین از طریق سایت هایی مانند فیسبوک جمع آوری می شوند. سپس این داده ها در اختیار شرکت های ثالث قرار می گیرد تا تبلیغات مؤثرتری نمایش دهند.

هنگام پرسیدن سوال مربوط به مالکیت اینترنت ، باید بپرسیم که چه کسی مالکیت داده های ایجاد شده از طریق کاربران را در اختیار دارد؛ زیرا این داده ها یک منبع مهم برای درآمدزایی، اطلاعات و کنترل بالقوه اینترنت هستند.

مالکیت داده روی هم رفته یک موضوع بسیار پیچیده محسوب می شود و هیچ قانون جامعی در مورد اینکه چه کسی مالک هر داده ای است، وجود ندارد. اما حداقل طبق قوانین موجود، شرکتی که صاحب پلتفرم مسئول جمع آوری داده است، احتمالا مالکیت این داده ها را هم در اختیار دارد.

بنابراین چه کسی صاحب اینترنت است؟

در پاسخ به این سوال به طور مختصر و مفید می توانیم بگوییم که اینترنت متعلق به چندین شرکت بزرگ است. اما اگر بپرسیم چه افرادی بر اینترنت تسلط دارند، برای پاسخ باید به گروه بسیار کوچکی از شرکت ها اشاره کنیم. در حالی که دولت ها تلاش می کنند جنبه های خاصی از وب را کنترل کنند، قوانین آن ها نتوانسته با پیشرفت اینترنت همراه باشد. در نتیجه حالا فقط 4 یا 5 شرکت بزرگ اکثریت اینترنت را کنترل می کنند.

تعیین مالکیت داده ها بسیار پیچیده تر از بحث مالکیت کابل ها است و تفاوت قوانین کشورهای مختلف منجر به افزایش پیچیدگی این موضوع می شود. اما تا اطلاع ثانوی شرکت هایی مانند گوگل و فیسبوک که بیشترین داده های کاربران را در اختیار دارند، از طریق همین داده ها می توانند میلیاردها دلار درآمد کسب کنند.

منبع: Make Use Of